Tôi từng khám bé 12 tháng mẹ vẫn chỉ cho ăn bột, bé khác 5 tuổi mà vẫn chỉ ăn cháo. Có những đứa trẻ đã 2-5 tuổi rồi vẫn ăn cháo, không thể ăn thức ăn thô khác như cơm. Thịt cá thì cắt nhỏ hoặc rít lấy nước rồi nhả bã hoặc buồn nôn.

Khi bắt đầu ăn dặm thì cần làm thức ăn nhuyễn và lỏng để trẻ làm quen dần. Cấu trúc thức ăn sẽ thay đổi dần từ loãng sang đặc, lợn cợn và thô như cơm chẳng hạn theo độ tuổi của trẻ. Nhìn chung cấu trúc thức ăn phụ thuộc vào sự phát triển não bộ của trẻ hơn là do đã mọc răng hay không. Sau 1 tuổi trẻ nên được giới thiệu cấu trúc thức ăn thô hơn và riêng lẻ.

Nếu bạn duy trì bé ăn cháo kéo dài thì sao? Khi đó cơ nhai của bé sẽ kém phát triển vì hầu như trẻ chỉ nuốt, nên khi ăn thức ăn cứng hơn (như cơm, thịt...) trẻ sẽ không quen nuốt dễ gây buồn nôn, lâu dần trẻ càng sợ ăn những món đó. Hơn nữa khi bạn chế biến thức ăn là món cháo tổng hợp, trẻ sẽ không có cảm nhận về vị các món ăn khác nhau, từ đó càng không hứng thú với ăn. Một số phụ huynh chọn giải pháp để khắc phục là dụ trẻ xem tivi, điện thoại. Sai lầm lại tiếp sai lầm.

Hiện nay có nhiều phương pháp ăn dặm phổ biến như BLW, ăn kiểu Nhật, ăn truyền thống (đút thìa) hay kết hợp. Phụ huynh hay hỏi nên ăn theo phương pháp nào là tốt nhất. Với tôi thì không phải cái nào là tốt nhất mà cái nào là phù hợp nhất với gia đình bạn. Tại sao? 

Bởi văn hóa và hiểu biết người Việt rất khác nhau theo vùng miền và điều kiện kinh tế. Bạn là một gia đình sống độc lập, có thời gian chăm con khác với gia đình có nhiều thế hệ chung sống và cũng rất khác nếu bạn ở quê hay làm công nhân đi làm tối ngày, con phải nhờ ông bà hay giúp việc trông.

Một nhu cầu bản năng của con người đó là đòi ăn khi đói, đòi uống khi khát. Phụ huynh ghi nhớ điều đó sẽ thấy cho con ăn không phải là cuộc chiến nữa. Dù bạn chọn phương pháp ăn dặm gì, tôi khuyên phụ huynh nên nắm được các nguyên tắc cơ bản sau sẽ thấy cho con ăn rất nhẹ nhàng:

1. Tôn trọng, không ép con ăn

2. Bữa ăn cần đúng giờ

3. Nên ngồi một chỗ khi ăn, không bế rong, không ẵm ngửa để ăn.

4. Không vừa ăn vừa xem tivi, điện thoại mà nên ngồi cùng, nói chuyện, chơi cùng con, giới thiệu về món ăn... khích lệ khi con hoàn thành bữa ăn.

5. Bữa ăn không quá 30 phút. Dừng cho ăn khi trẻ không muốn ăn

6. Không ăn vặt trước bữa chính

7. Đổi món và thay đổi cấu trúc ăn theo từng độ tuổi. Không nên chê món này món kia không ngon trước mặt con.

8. Với trẻ đã biết giao tiếp, khi giới thiệu món mới bố mẹ nên ăn mẫu trước mặt trẻ thật hào hứng và dỗ “Con có muốn thử một chút không?”. Đừng vội kết luận trẻ không thích món đó nếu chúng không ăn. Hãy thử giới thiệu nhiều lần khác nhau.

9. Bữa ăn thành công phải là bố mẹ vui, con vui, cả nhà cùng vui.