Viêm họng là một bệnh lý rất thường gặp ở trẻ em, gây ra nhiều khó chịu và lo lắng. Để có hướng xử trí đúng, chúng ta cần hiểu rõ về các loại viêm họng, cách phân biệt chúng và khi nào cần dùng thuốc.
Nguyên nhân gây bệnh
Viêm họng được chia thành 2 nhóm chính:
Viêm họng do virus: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm đến 70-80% các trường hợp viêm họng ở trẻ em; tất cả các loại virus gây bệnh đường hô hấp đều có thể gây viêm họng.
Viêm họng do vi khuẩn: Vi khuẩn gây viêm họng phổ biến nhất là liên cầu; các loại vi khuẩn khác ít gặp hơn; viêm họng do liên cầu chiếm khoảng 20-30% các trường hợp).
Việc phân biệt viêm họng do virus và vi khuẩn rất quan trọng vì hướng điều trị khác nhau.
Triệu chứng nhận biết
| Viêm họng do virus | Viêm họng do vi khuẩn (đặc biệt là liên cầu khuẩn) |
| Đau họng kèm viêm kết mạc (đỏ, kèm nhèm mắt) | Sốt rất cao (38.5 - 39 độ C) |
| Chảy mũi nhiều | Khi khám họng, thấy amidan sưng to, đỏ |
| Ho dữ dội | Amidan có thể có vệt hoặc nốt trắng |
| Nổi ban ngoài da | Có thể đau đầu, đau bụng |
| Có thể đi ngoài phân lỏng |
*Lưu ý các triệu chứng trên chỉ là dấu hiệu gợi ý. Ở mỗi trẻ, các triệu chứng có thể khác nhau. Việc chẩn đoán chính xác cần dựa vào kinh nghiệm của bác sĩ khi thăm khám.
Xử trí viêm họng
Viêm họng do virus không cần dùng kháng sinh, chỉ điều trị triệu chứng (hạ sốt nếu sốt cao, giảm ho, giảm nghẹt mũi).
Còn viêm họng do vi khuẩn (liên cầu) cần dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
Xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán (khi cần)
Xét nghiệm máu (có thể thấy bạch cầu tăng trong cả viêm họng do virus và vi khuẩn; CRP cũng có thể tăng).
Lưu ý: Kết quả xét nghiệm cần được bác sĩ đánh giá cùng với triệu chứng lâm sàng. Bạch cầu hoặc CRP tăng không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của nhiễm khuẩn.
Lưu ý khi dùng kháng sinh
Sử dụng kháng sinh không đúng chỉ định (ví dụ, dùng cho viêm họng do virus) có thể gây hại cho trẻ. Dùng kháng sinh bừa bãi có thể dẫn đến kháng thuốc, làm giảm hiệu quả của thuốc trong tương lai.
Tóm lại, khi trẻ có dấu hiệu viêm họng, hãy đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác. Chỉ sử dụng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ. Không tự ý mua và cho trẻ uống kháng sinh.
 Bài viết được tham vấn bởi GS.TS Nguyễn Tiến Dũng GS danh dự Đại học Quốc tế California Hoa kỳ PCTTT Hội Hô hấp Nhi Việt nam - Thành viên Hội Hô hấp Nhi thế giới Giảng viên cao cấp ĐH Thăng Long Nguyên trưởng khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai |
