Bất kỳ người làm cha làm mẹ nào cũng mong muốn con ngoan ngoãn và vâng lời. Song, tôi cho rằng đòi hỏi sự vâng lời từ đứa trẻ sẽ làm thui chột khả năng tự tư duy, đưa ra quyết định của chúng khi trưởng thành.

Tú Hảo

Ngay từ nhỏ, tôi đã được dạy phải ngoan ngoãn, không cãi lời ông bà, cha mẹ, thầy cô. Tôi vâng lời và trở thành con ngoan, trò giỏi trong mắt người lớn. Tuy nhiên, sự nghe lời răm rắp suốt những năm tháng ấu thơ vô tình khiến tôi trở nên nhút nhát, ít dám bày tỏ ý kiến trước mọi người.

Tôi cho rằng đứa trẻ ngoan ngoãn ít có khả năng đứng lên bảo vệ bản thân và dễ bị lợi dụng hơn khi trưởng thành. Bé thường làm theo mệnh lệnh mà không thắc mắc cũng như không có ý thức trách nhiệm về hành động của mình.

Để giúp con phát triển toàn diện, tôi giữ tâm lý cởi mở trong phương pháp giáo dục con từ nhỏ. Tôi không đặt mục tiêu dạy con “nghe lời răm rắp” mà cho bé quyền đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm với quyết định ấy. Xin chia sẻ cách tôi “ứng xử” trong một vài tình huống cụ thể, hy vọng có thể giúp ích cho hội phụ huynh.

Khi con không chịu ăn cơm

Tôi nhận thấy câu nói “Không ăn hết bát cơm này, con sẽ không được ăn bánh kẹo” sẽ làm giảm đi niềm vui từ bữa ăn của trẻ. Thậm chí điều này còn vô tình tạo áp lực cho con ngay trong bữa ăn. 

Thay vào đó, tôi sẽ nói: “Cả cơm và bánh kẹo đều rất ngon, nhưng trước hết mình sẽ ăn cơm, sau đó là món tráng miệng”. Điều này không chỉ giúp trẻ nhận ra tầm quan trọng của từng món ăn mà còn tạo được thói quen ăn uống theo đúng trình tự.

Khi con làm sai điều gì

Tôi luôn cố gắng tránh những câu trách móc như “Cha mẹ xấu hổ về con”, “Con không bao giờ được làm điều này nữa” hay tỏ ra tức giận, quát mắng con. Bởi những câu nói, phản ứng ấy không giải thích cho trẻ về việc bé đã làm sai. 

Điều bạn cần làm trong trường hợp này là nghe bé chia sẻ lý do hành động như vậy. Sau đó giải thích cho con hiểu những gì sai và không tái phạm ở tương lai. Cha mẹ có thể nói: “Việc con làm khiến mẹ cảm thấy hơi buồn vì…”.

Khi con mê xem TV

Chúng ta thường hay gắt gỏng “Mẹ đã nói bao nhiêu lần rồi?” khi con mải xem TV mà bỏ quên ăn uống. Với tôi, việc nhẹ nhàng nhắc nhở: “Đã hết giờ xem TV, giờ là lúc con tập trung vào bữa ăn và trò chuyện cùng ông bà, cha mẹ” có hiệu quả hơn. Trước đó, tôi đặt ra thời gian xem TV cụ thể để con quen dần nề nếp và kỷ luật, từ đó tự giác tuân theo.

Với tôi, đòn roi, quát mắng không phải cách làm hiệu quả để trẻ nghe lời. Cha mẹ cần là tấm gương để con noi theo. Ví dụ, khi trò chuyện với con, chúng ta cần chăm chú vào câu chuyện thay vì phân tâm, dán mắt vào màn hình TV, điện thoại hay nhắn tin vì sẽ khiến trẻ cảm thấy không được chú ý.

Trong sinh hoạt, tôi cũng hạn chế đưa ra yêu cầu với mẫu câu “nếu - thì", ví dụ “Nếu con không đi thì bố mẹ đánh đòn”. Bởi những từ này ngăn chặn sự lắng nghe, khiến trẻ thấy sợ hãi mỗi khi làm điều gì. Lâu dần, những câu nói như vậy sẽ khiến trẻ không muốn nghe, tạo khoảng cách với bố mẹ. 

Hành trình nuôi dạy con không đơn giản. Hy vọng mỗi ông bố, bà mẹ chúng ta sẽ tìm ra phương pháp phù hợp, giúp con em phát triển toàn diện trong tương lai!